Πρόκειται για φλεγμονή της εσωτερικής επένδυσης της μύτης (ρινικός βλεννογόνος) που οφείλεται σε αλλεργιογόνους παράγοντες. Προσβάλλει ένα στα έξι άτομα. Η συνολική συχνότητα στις ΗΠΑ κυμαίνεται από 9% έως 21%, ενώ στην Ελλάδα φθάνει περίπου το 27%.
Η αλλεργική ρινίτιδα διακρίνεται σε «εποχική» όταν οι αλλεργιογόνοι παράγοντες εμφανίζονται σε υψηλά επίπεδα σε ορισμένες εποχές του έτους (γύρεις - άνοιξη), και σε «ολοετή» όταν το αλλεργιογόνο έχει συνεχή παρουσία καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους (τρίχωμα ζώων, ακάρεα).
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα που εμφανίζει ο ασθενής με αλλεργική ρινίτιδα είναι:
- Ρινική απόφραξη (μπούκωμα μύτης)
- Ρινόρροια (καταρροή)
- Φτάρνισμα
- Κνησμός μύτης
Αιτιολογία
Τα αίτια της αλλεργικής ρινίτιδας είναι τα αερομεταφερόμενα (εισπνεόμενα) αλλεργιογόνα, τα οποία με την είσοδο τους και επαφή τους με τον ρινικό βλεννογόνο «πυροδοτούν» συγκεκριμένους «αλλεργικούς μηχανισμούς», με τελικό αποτέλεσμα την εμφάνιση των συπτωμάτων που χαρακτηρίζουν την αλλεργική ρινίτιδα.
Τα αερομεταφερόμενα αλλεργιογόνα που ενοχοποιούνται κυρίως στην εποχική αλλεργική ρινίτιδα είναι οι γύρεις των δέντρων (π.χ. ελιάς), γύρεις φυτών (π.χ. αγρωστωδών), που συγκεντρώνονται σε υψηλά ποσοστά κατά την περίοδο της άνοιξης κατά κύριο λόγο.
Τα αλλεργιογόνα που ενοχοποιούνται στην ολοετή αλλεργική ρινίτιδα είναι κυρίως το τρίχωμα οικιακών ζώων (π.χ. γάτας, σκύλου), τα ακάρεα οικιακής σκόνης και ορισμένοι μύκητες.
Διάγνωση
Η διάγνωση τίθεται αξιολογώντας τις παρακάτω παραμέτρους:
- Λήψη ιστορικού ασθενούς (άλλα ατοπικά νοσήματα, κληρονομικότητα).
- Κλινική εξέταση (ρινικός βλεννογόνος ωχρός, υδαρής καταρροή).
- Εργαστηριακός έλεγχος (γενική αίματος, ηωσινόφιλα, Rast tests).
- Αλλεργικές δερματικές δοκιμασίες (Prick tests) που εκτελούνται από τον ειδικό γιατρό (αλλεργιολόγο).
- Ρινική πρόκληση με αλλεργιογόνα.
Θεραπεία
Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει την χρήση:
- Αντιισταμινικών
- Κορτιζονούχων
- Χρομωνών
- Αντιλευκοτριενικών
- Ειδική θεραπεία απευαισθητοποίησης με ειδικά εμβόλια (ανοσοθεραπεία)
Πρόληψη - Συμβουλές
Οι ασθενείς μπορούν να λάβουν μέτρα ικανά να εξαλείψουν ή να μειώσουν την έκθεση τους στα αλλεργιογόνα, βελτιώνοντας τον έλεγχο των συμπτωμάτων και ελαχιστοποιώντας την ανάγκη για φάρμακα.
Τα μέτρα αυτά είναι:
- Ενημέρωση μέσω των δελτίων γύρεων (εφημερίδες, ραδιόφωνο, τηλεόραση), ώστε να προγραμματίσετε τις δραστηριότητες και τα φάρμακα σας αναλόγως.
- Αποφύγετε εκδρομές στη φύση και στην ύπαιθρο κυρίως τους ανοιξιάτικους μήνες (εποχή γυρεοφορίας).
- Κλείνετε τα παράθυρα του σπιτιού πριν βραδιάσει, όταν οι γύρεις κατεβαίνουν από τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας.
- Έχετε τα παράθυρα του αυτοκινήτου κλειστά και τοποθετείστε φίλτρα αέρος στο αυτοκίνητο.
- Απομακρύνετε τα οικιακά ζώα που «ενοχοποιούνται» εκτός σπιτιού και να τα πλένετε συχνά.
Επιπλοκές
Οι επιπλοκές της αλλεργικής ρινίτιδας είναι:
- παραρρινοκολπίτιδες
- μέση ωτίτιδα
- λοιμώξεις αναπνευστικού
- ρινικοί πολύποδες
- βρογχικό άσθμα
Ομάδες Υψηλού Κινδύνου
Λόγω της κληρονομικής προδιάθεσης που εμφανίζουν τα ατοπικά άτομα, μεγάλο ποσοστό αυτών μπορούν να παρουσιάσουν αναπνευστική αλλεργία (αλλεργική ρινίτιδα, αλλεργικό άσθμα).
