Η αλλεργική επιπεφυκίτιδα πρόκειται για φλεγμονή του οφθαλμικού και βλεφαρικού επιπεφυκότα, που οδηγεί κατά κανόνα στην εκδήλωση του χαρακτηριστικού «ερυθρού οφθαλμού». Αποτελεί συχνό κλινικό πρόβλημα για οφθαλμίατρους και αλλεργιολόγους, αφού προσβάλλει περίπου το 25% του γενικού πληθυσμού.
Διακρίνεται στην εποχική αλλεργική επιπεφυκίτιδα και στην ολοετή αλλεργική επιπεφυκίτιδα.
Στην εποχική (ΑΕ) η έναρξη των συμπτωμάτων είναι σχετική με κάποια εποχή του χρόνου, και με τα αερομεταφερόμενα αλλεργιογόνα που διαπιστώνονται κατά την εν λόγω περίοδο. Οι γύρεις των δέντρων και των φυτών είναι τα πλέον σημαντικά αερομεταφερόμενα αλλεργιογόνα. Στην Ελλάδα η ανθοφορία τους αρχίζει σε γενικές γραμμές από Μάρτιο έως Ιούλιο.
Στην «ολοετή αλλεργική επιπεφυκίτιδα» τα συμπτώματα διαρκούν όλο το έτος και οφείλονται σε αερομεταφερόμενα, αλλεργιογόνα που διαπιστώνονται όλη την περίοδο του έτους (τρίχωμα ζώων, ακάρεα).
Συμπτώματα
Οι ασθενείς με αλλεργική επιπεφυκίτιδα παραπονιούνται συχνά για οφθαλμικά ενοχλήματα που περιλαμβάνουν:
- Ερυθρότητα οφθαλμών
- Περιοφθάλμιο κνησμό
- Αίσθημα καύσου
- Δακρύρροια
- Υδαρές έκκριμα
Στην οξεία φάση μπορεί να σχηματίζεται ένα λευκωπό εξίδρωμα, το οποίο καθίσταται κολλώδες στη χρόνια μορφή της νόσου. Τα συμπτώματα αφορούν και τους δυο οφθαλμούς, συνήθως είναι μέτριας έντασης και επιδεινώνονται όταν ο καιρός είναι θερμός και ξηρός.
Μερικές φορές συνυπάρχει και οίδημα βλεφάρων, ιδιαίτερα των κάτω λόγω της βαρύτητας, όπως επίσης και μικρού βαθμού θηλωματώδης υπερτροφία του επιπεφυκότα.
Αιτιολογία
Τα αερομεταφερόμενα αλλεργιογόνα των γύρεων φυτών και δένδρων που έχουν εποχιακή κατανομή ευθύνονται για τα συμπτώματα της εποχικής αλλεργικής επιπεφυκίτιδας, ενώ τα ακάρεα της οικιακής σκόνης, το τρίχωμα κυρίως των κατοικίδιων ζώων (γάτα, σκύλος) καθώς και ορισμένοι μύκητες, ενοχοποιούνται στην ολοετή αλλεργική επιπεφυκίτιδα.
Διάγνωση
Το λεπτομερές ιστορικό μπορεί να βοηθήσει στη διαφορική διάγνωση από παθήσεις που προκαλούν παρόμοια συμπτωματολογία.
Αντικειμενική εξέταση θα βοηθήσει στο να διαπιστώσει ο γιατρός την παρουσίαση οιδήματος, υπεραιμίας, εκκρίσεων, και άλλων σημαντικών ευρημάτων που θα επιβεβαιώνουν την ύπαρξη της νόσου.
Ο εργαστηριακός έλεγχος περιλαμβάνει τα εξής:
- Βιοψία επιπεφυκότα (παρουσία ηωσινοφίλων).
- Κυτταρολογική εξέταση δακρύων (παρουσία ηωσινόφιλων, λεμφοκυττάρων, ουδετερόφιλων).
- Ανίχνευση ανοσοσφαιρίνης IgE στον ορό αίματος και στα δάκρυα.
- Δοκιμασία πρόκλησης με ξηρά αλλεργιογόνα.
- Αλλεργικές δερματικές δοκιμασίες (Prick Tests) από τον ειδικό γιατρό (αλλεργιολόγο).
Θεραπεία
Η θεραπεία συνίσταται:
- Στην αποφυγή και απομάκρυνση του ενόχου αλλεργιογόνου εφόσον αυτό είναι εφικτό, κυρίως αν πρόκειται για τα αλλεργιογόνα των ζώων, ακάρεων οικιακής σκόνης.
- Φαρμακευτική αγωγή που περιλαμβάνει:
- Τοπικά αντιισταμινικά
- Τοπικά κορτικοστεροειδή σε μερικές περιπτώσεις
- Σταθεροποιητές της μεμβράνης μαστοκυττάρων
Επιπλοκές
Τα προσβεβλημένα άτομα συνήθως έχουν θετικό ιστορικό ατοπίας (αλλεργίας) ενώ εμφανίζουν σε μεγάλο ποσοστό και συμπτώματα αλλεργικής ρινίτιδας ταυτόχρονα. Μερικές φορές μπορεί να συνυπάρχει και βλάβη του κερατοειδούς που συνοδεύεται από φωτοφοβία και μόνιμη βλάβη της όρασης.
