Σκεπτικό
Όταν ο γονιός αρρωσταίνει, οι πιέσεις στα παιδιά και στην οικογένεια, όπως βέβαια και στον ίδιο, μπορεί να είναι δυσβάσταχτες. Πολύ περισσότερο μάλιστα, όταν η ασθένεια του γονιού είναι χρόνια, απρόβλεπτη και συνοδεύεται από έντονες συναισθηματικές και γνωστικές δυσκολίες, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της Σκλήρυνσης Κατά Πλάκας (ΣΚΠ).
Τα παιδιά των γονέων με ΣΚΠ παρουσιάζουν ιδιαίτερες ανάγκες και συναισθηματικές αντιδράσεις που είναι δυνατόν να επηρεάσουν την ψυχοσυναισθηματική τους ανάπτυξη και την ικανότητα τους για προσαρμογή και αντιμετώπιση των καθημερινών απαιτήσεων του σχολείου. Ο τρόπος με τον οποίο ανταποκρίνονται και αντιμετωπίζουν αυτές τις συναισθηματικές αντιδράσεις οι γονείς μπορεί να είναι καθοριστικά βοηθητικός.
Στην προσπάθεια τους να βοηθήσουν το παιδί, συχνά οι γονείς αλλά και το ίδιο το παιδί, χρειάζονται συμβουλευτική στήριξη από ειδικούς ψυχικής υγείας, προκειμένου να ανακουφιστούν από το βάρος και τα δύσκολα συναισθήματα που φέρνει η ασθένεια στα μέλη της οικογένειας και να συνεχίσουν να εξελίσσονται και να προσπαθούν για μια πιο ευτυχισμένη ζωή.
Πλαίσιο
Το πρόγραμμα αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου Ευρωπαϊκού προγράμματος για την Πρόληψη Ψυχικής Υγείας των Παιδιών με Γονέα που Πάσχει από Σωματικό Νόσημα (Children of Somatically Ill Parents - COSIP) που πραγματοποιείται με τη συνεργασία των χωρών της Γερμανίας, Φινλανδία, Αυστρίας, Δανίας, Ελβετίας, Ρουμανίας, και Μεγάλης Βρετανίας. Στην Ελλάδα το πρόγραμμα υλοποιείται από την Πανεπιστημιακή Παιδοψυχιατρική Κλινική του Νοσοκομείου Παίδων «Η Αγία Σοφία» με τη συμμετοχή της Πανεπιστημιακής Νευρολογικής Κλινικής του «Αιγινητείου» Νοσοκομείου και τις Νευρολογικές Κλινικές του Γενικού Κρατικού Νοσοκομείου «Γ. Γεννηματάς» Αθηνών, του «Ευαγγελισμού». Φορέας υλοποίησης: το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας (ΕΠΙΨΥ).
Στόχοι
Οι στόχοι του προγράμματος για τη χώρα μας είναι:
• Η ανάπτυξη και η εφαρμογή προληπτικής - συμβουλευτικής βοήθειας στα παιδιά/εφήβους γονέων που πάσχουν από ΣΚΠ, στους γονείς ή/και σε ολόκληρη την οικογένεια.
• Η συλλογή πληροφοριών που αφορούν στην ψυχική υγεία των παιδιών που οι γονείς τους πάσχουν από ΣΚΠ, προκειμένου να αναγνωριστούν οι τυχόν επιβαρυντικοί και οι προστατευτικοί παράγοντες στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη αυτών των παιδιών.
• Η ανάπτυξη διασυνδετικών υπηρεσιών ανάμεσα στις νευρολογικές και στις παιδοψυχιατρικές κλινικές, για την καλύτερη ψυχολογική φροντίδα της οικογένειας του πάσχοντα γονέα.
• Η ανάπτυξη μιας σειράς οδηγιών και συστάσεων για ειδικούς ψυχικής υγείας, σχετικές υπηρεσίες και αρμόδιους φορείς, που θα στοχεύουν στην πρόληψη προβλημάτων ψυχικής στα παιδιά και εφήβους γονέων που πάσχουν από ΣΚΠ.
Συνεργασία με την οικογένεια
Στα πλαίσια του προγράμματος, η συνεργασία με την οικογένεια πραγματοποιείται ως εξής:
α) Αρχικά, γίνεται μια ενημερωτική συνάντηση με τους γονείς. Ακολουθούν μία ή δύο συναντήσεις με τα παιδιά και την οικογένεια, όπου με ερωτηματολόγια συνεντεύξεις αξιολογούνται οι ανάγκες του παιδιού και της οικογένειας.
β) Ακολούθως, συζητιούνται τα αποτελέσματα της αξιολόγησης των αναγκών του παιδιού και της οικογένειας με τους γονείς και προτείνονται τρόποι αντιμετώπισης.
γ) Εφόσον κριθεί χρήσιμο και επιθυμητό, παρέχεται από ειδικούς ψυχικής υγείας του προγράμματος συμβουλευτική και υποστήριξη στα παιδιά/εφήβους, γονείς ή/και σε ολόκληρη την οικογένεια, με στόχους:
• Την προώθηση της επικοινωνίας στην οικογένεια, όσον αφορά στην ασθένεια και στα συναισθήματα και τις σκέψεις γύρω από αυτήν.
• Την διερεύνηση και την επέκταση των στρατηγικών αντιμετώπισης του άγχους και των πιέσεων που προκαλεί η ασθένεια στην οικογένεια.
• Ενίσχυση των γονέων στο γονεϊκό τους ρόλο.
• Ενίσχυση της συνοχής της οικογένειας και της σύνδεσης της με άλλες έξω-οικογενειακές πηγές στήριξης.
Ευρωπαϊκές Χώρες που Συμμετέχουν στο Πρόγραμμα
ΕΛΛΑΔΑ:
Ι.Τσιάντης, Αν. Καθηγητής Παιδοψυχιατρικής, Διευθυντής της Πανεπιστημιακής Παιδοψυχιατρικής Κλινικής του Νοσοκομείου Παίδων «Η Αγία Σοφία» Τηλέφωνο επικοινωνίας: Δευτέρα - Παρασκευή 9.00-17.00, 210-7374811, κα Κυριακίδου, κον Τσαλαμανιό.
ΓΕΡΜΑΝΙΑ:
G. Romer, Dr. Med., Dept. of Child and Adolescent Psychiatry,
University Hospital Hamburg - Eppendorf
ΑΥΣΤΡΙΑ:
M. Friedrich, Dr. Prof., Dept. of Child and Adolescent Neuropsychiatry, University of Vienna - Medical Faculty of Vienna
ΔΑΝΙΑ:
M. Thastum, Ph.D., Institute of Psychology,
University Of Aarhus - Risskov
ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ:
J. Piha, Dr. Prof., Child Psychiatry Clinic,
University of Turku - Turku
ΡΟΥΜΑΝΙΑ:
S. Milea, Dr. Prof., Clinic of Child and Adolescent Psychiatry, University of Medicine and Pharmacy «Carol Davila» - Bucharest
ΕΛΒΕΤΙΑ:
B. Steck, Dr. Habil., Dept. Of Child and Adolescent Psychiatry
(KJUP) - Basel
ΒΡΕΤΑΝΙΑ:
M. Watson, Ph.D., Dept. of Psychological Medicine,
The Royal Marsden Hospital - Sutton
