Οστεοπόρωση είναι η οστεοπενία, η οποία χαρακτηρίζεται από τόσο μεγάλη μείωση της οστικής μάζας, ώστε να ξεπεραστεί ο «καταγματικός ουδός» και να εμφανιστούν κατάγματα.
Δηλαδή, στη «μοντέρνα» αυτή πάθηση, φεύγει το ασβέστιο από τα οστά (βασικό συστατικό), με αποτέλεσμα τα οστά να αδυνατίζουν, να γίνονται πιο εύκαμπτα και να σπάνε.
Συμπτώματα
Η οστεοπόρωση είναι νόσος ασυμπτωματική. Ο ασθενής δεν πονάει, δεν έχει δυσκαμψία ούτε μυϊκή αδυναμία από τη νόσο. Μόνο σε πολύ μεγάλες ηλικίες μεγαλύτερες, από 80 - 85 ετών, και εφόσον υπάρχει μεγάλη οστεοπόρωση, οι ασθενείς διαμαρτύρονται για ραχιαλγίες (πόνοι στη ράχη και στην πλάτη). Αυτό συμβαίνει γιατί, λόγω της οστεοπόρωσης, καθιζάνουν οι θωρακικοί σπόνδυλοι, γίνεται δηλαδή το γνωστό καμπούριασμα.
Στην περίπτωση αυτή, οι σπόνδυλοι παθαίνουν μικροκατάγματα (μικροσπασίματα) συμπιεστικά και πονάνε.
Το πρόβλημα λοιπόν με τους ασθενείς που έχουν οστεοπόρωση είναι πως, όταν πέσουν, τα κόκαλά τους σπάνε πολύ εύκολα. Εάν πρόκειται για μεγάλα κόκαλα που συνήθως σπάνε (για παράδειγμα, τα οστά του μηρού στην περιοχή των ισχίων), τότε χρειάζεται οπωσδήποτε χειρουργική επέμβαση αποκατάστασης των οστών αυτών με όλες τις συνέπειες γι’ αυτές τις ηλικίες.
Αιτιολογία
Στη νόσο της οστεοπόρωσης φεύγει το ασβέστιο από τα οστά με συνέπεια αυτά να αδυνατίζουν και να σπάνε.
Την οστεοπόρωση την ταξινομούμε σε πρωτογενή και δευτερογενή.
Η πρωτογενής περιλαμβάνει την μετεμμηνοπαυσιακή (μετά την περίοδο των γυναικών), τη γεροντική οστεοπόρωση (μεγαλύτερες των 70 ετών) και την ιδιοπαθή οστεοπόρωση (20 έως 45 ετών).
Η δευτερογενής οστεοπόρωση προκαλείται από νόσο του θυρεοειδούς, των παραθυρεοειδών ή άλλων μεταβολικών νόσων.
Διάγνωση
Η διάγνωση της οστεοπόρωσης γίνεται με τον κλινικό έλεγχο και τον εργαστηριακό έλεγχο.
Κλινικά ελέγχουμε αν υπάρχει κάταγμα, κύφωση ή μείωση του σωματικού ύψους.
Εργαστηριακός έλεγχος γίνεται με απλή ακτινογραφία, με αξονική τομογραφία, με οστική βιοψία (παίρνουμε χειρουργικά ένα μικρό κομμάτι οποίο στο οποίο γίνεται ιστολογική εξέταση με τι μικροσκόπιο), και με ένα ειδικό μηχάνημα που μέτρα την πυκνότητα των οστών (οστεοπυκνομετρία προσρόφησης απλής ή διπλής δέσμης φωτονίων).
Θεραπεία
Για τη θεραπεία της οστεοπόρωσης σήμερα υπάρχουν φάρμακα που δρουν με δύο τρόπους:
- Αντιοστεολυτικά που δρουν στο κόκαλο και δεν αφήνουν το ασβέστιο να φύγει από πάνω του.
- Οστεοπλαστικά που φέρνουν και «κολλάνε» το ασβέστιο πάνω στο κόκαλο.
Όλα τα αντιοστεοπορωτικά φάρμακα συνοδεύονται με βιταμίνες (D και ασβεστίου).
Κατηγορίες αντιοστεοπορωτικών φαρμάκων που χρησιμοποιούνται σήμερα είναι τα οιστρογόνα, τα φθοριούχα, η καλσιτονίνη σολομού, τα αναβολικά κ.ά..
Πρόληψη - Συμβουλές
Η πρόληψη της οστεοπόρωσης συνίσταται:
- Στη φυσική άσκηση. Κάθε είδους άσκησης ιδιαίτερα οι έντονες βοηθούν στην καταπολέμηση της νόσου.
- Η διατροφή θα πρέπει να περιλαμβάνει περισσότερα γαλακτοκομικά προϊόντα (περιέχουν περισσότερο ασβέστιο).
- Στον καλό τρόπο ζωής χωρίς καταχρήσεις. Νεότερες έρευνες έδειξαν ότι το κάπνισμα, το οινόπνευμα και ο καφές συντελούν στην αύξηση της οστεοπόρωσης.
