Δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός είναι η μορφή αυτή της υπερλειτουργίας των παραθυρεοειδών αδένων που είναι αποτέλεσμα της χρόνιας υπασβεσταιμίας (μειωμένη στάθμη ασβεστίου στο αίμα), η οποία προκαλεί διαρκή διέγερση των παραθυρεοειδών και επομένως υπερπλασία τους.
Συμπτώματα
Προέχουν τα συμπτώματα από τα οστά, όπως έντονη κύφωση με βράχυνση του αναστήματος. Επίσης οι ασθενείς παραπονούνται για μυϊκή αδυναμία (χαρακτηριστικά δεν μπορούν να σηκωθούν από την καρέκλα ή να ανεβούν με ευκολία μια σκάλα).
Επιπλέον, αυτόματα κατάγματα κατόπιν ελαφριάς κάκωσης των οστών είναι συνηθισμένα.
Αιτιολογία
Το ερέθισμα για υπερλειτουργία των παραθυρεοειδών αδένων και επομένως για δευτεροπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό είναι η χρόνια υπασβεσταιμία.
Η υπασβεσταιμία προκαλείται με δύο μηχανισμούς: είτε λόγω μειωμένης απορρόφησης ασβεστίου από το έντερο, όπως συμβαίνει στα σύνδρομα δυσαπορρόφησης, είτε λόγω χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας.
Έτσι η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια και τα σύνδρομα δυσαπορρόφησης προκαλούν υπασβεσταιμία και δευτεροπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό.
Διάγνωση
Η διάγνωση του δευτεροπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού επιτυγχάνεται με τη προϊούσα υπασβεσταιμία (χαμηλή στάθμη ασβεστίου στο αίμα), τη υπερφωσφαταιμία (υψηλή στάθμη φωσφόρου στο αίμα), την αύξηση παραθορμόνης στο αίμα και την αύξηση της αλκαλικής φωσφατάσης στο αίμα σε αρρώστους με νεφρική ανεπάρκεια και εντεροπάθειες.
Θεραπεία
Ως προς το σκέλος της συντηρητικής αγωγής κεντρική θέση κατέχει η μείωση των επιπέδων του φωσφόρου στο αίμα και η παράλληλη αύξηση του ασβεστίου. Το πρώτο επιτυγχάνεται με χορήγηση υδροξειδίου του αργιλίου και το δεύτερο με τη χορήγηση σκευασμάτων ασβεστίου από το στόμα.
Όσον αφορά την αντιμετώπιση της νεφρικής οστεοπάθειας χορηγούνται μεταβολίτες της βιταμίνης - D. Για τον δευτεροπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό εντερικής αιτιολογίας χορηγούνται υψηλές δόσεις βιταμίνης - D και σκευάσματα ασβεστίου.
Χειρουργική θεραπεία χρειάζεται όταν:
1) Επιπλέκονται πολλαπλά αυτόματα κατάγματα.
2) Όταν από το στάδιο της υπασβεστιαιμίας περνάμε στο στάδιο της υπερασβεσταιμίας σημείο τριτογενούς υπερπαραθυρεοειδισμού.
3) Όταν έχουμε εμφάνιση αποτιτανώσεων στα μαλακά μόρια και στα αγγεία.
Επιπλοκές
Οι επιπλοκές είναι:
- Αυτόματα κατάγματα
- Βράχυνση του αναστήματος (κοντοί άνθρωποι)
- Αποτιτανώσεις μέσα στα αγγεία παρεμποδίζοντας την φυσιολογική ροή του αίματος, και τέλος
- Ανάπτυξη τριτογενούς υπερπαραθυρεοειδισμού
